Co musisz wiedzieć o zmienności ceny na rynku Forex i jak wykorzystać ją w swojej strategii inwestycyjnej?
Zapewne każdy z was spotkał się z takimi pojęciami jak zmienność cen czy płynność. Nie każdy jednak wie, że znajomość i odpowiednie wykorzystanie zasięgu ruchów cen pozwala na realne poprawienie jakości inwestowania oraz pozwala zaoszczędzić sporo czasu. W tym artykule opiszę wszystko to co powinno się wiedzieć o zmienności na Forexie oraz jak na jej podstawie zbudować strategię inwestycyjną. Zapraszam do lektury.
Charakterystyka rynku Forex
Rynek walutowy Forex jest to największy pod względem obrotu rynek na świecie. Dzienne średnie obroty sięgają tutaj 5,3 bln dolarów (dane za rok 2013).
Jest to jednocześnie pełne wyzwań miejsce do inwestowania , gdyż tak duża płynność powoduje sporą dynamikę ruchów cenowych. Rzeczą charakterystyczną dla Forex-u jest możliwość handlu przez 24 godziny 5 dni w tygodniu, co oznacza, że możemy zawierać transakcje o dowolnej porze dnia i nocy.
Dzięki temu mamy sporą swobodę w dostosowaniu naszego stylu handlu do prowadzonego przez nas trybu dziennego.
Naturalnie obok czasu, który dysponujemy na codzienny handel, musimy również wziąć pod uwagę, że poszczególne części dnia charakteryzują się innym zakresem ruchów oraz innym zachowaniem ceny, głównie biorąc pod uwagę analizę techniczną. Spowodowane jest to przede wszystkim inną całkowitą wartością wolumenu w poszczególnych światowych centrach finansowych.
Pod pojęciem centra finansowe nie mam tutaj na myśli konkretnych parkietów giełdowych, ale ogół instytucji inwestujących w ramach konkretnych miast czy państw. Najważniejsze z nich to:
- Frankfurt
- Londyn
- Nowy York
- Tokio
- Sydney
- Szanghaj
Nowy York oraz Londyn światowymi liderami finansów
Największe centra finansowe to londyńskie City, które odpowiada za 20% PKB Wielkiej Brytanii, oraz Nowy York. Dzięki takiemu układowi sesji w najlepszej sytuacji są inwestorzy europejscy, którzy od świtu do zmierzchu mogą korzystać ze zwiększonej płynności.
Na załączonym wykresie możemy zobaczyć wykres notowań EURUSD z wyszczególnionymi najważniejszymi sesjami.
Różnice pomiędzy zmiennością w ramach poszczególnych sesji są zauważalne już gołym okiem.
Godziny 9-22 to okres największej aktywności inwestorów. Sesje azjatyckie to z kolei czas kiedy aktywni są jedynie inwestorzy azjatyccy, dlatego też mamy do czynienia z mniejszymi ogólnymi obrotami.
Warto zwrócić uwagę na okres pomiędzy 22 a 23. Jest to jedyna godzina podczas, której nie funkcjonują żadne centra finansowe, a płynność jest minimalna.
Jakie czynniki wpływają na zmienność ceny?
Kiedy już znamy ogólną charakterystykę rynku Forex oraz, jakie mamy główne godziny handlu, należy przyjrzeć się temu jakie mamy czynniki, które wpływają na zmienność ceny.
Naturalnie trzeba zacząć od liczby zaangażowanych instytucji finansowych, które uczestniczą w handlu poszczególnym walorem inwestycyjnym.
Nie bez powodu mówię tutaj o instytucjach, gdyż to one mają największy wpływ na obserwowaną płynność.
Inwestorzy detaliczni to zdecydowana mniejszość i są mocno uzależnieni od inwestorów instytucjonalnych, którzy w dużej mierze są odpowiedzialni za kreowanie ruchów trendowych
Największa aktywność inwestorów występuje podczas sesji europejskiej oraz amerykańskiej.
Czy możemy jednak wyznaczyć konkretne momenty, kiedy spodziewana jest naprawdę duża zmienność ceny? Oczywiście tak! Są to godziny publikacji ważnych danych makroekonomicznych, bądź też oświadczenia banków centralnych w sprawie dalszej polityki monetarnej.
Nie sposób w jednym artykule wymienić i opisać wszystkich ważnych danych makroekonomicznych mających istotny wpływ na rynkową zmienność. W tym celu przychodzą nam z pomocą kalendarze makroekonomiczne, gdzie mamy dokładnie wyszczególniony harmonogram publikacji, prognozy, ostatnie odczyty oraz ważność poszczególnych informacji.
“Payrollsy” w centrum uwagi światowych inwestorów
Jak wygląda wykres podczas zwiększonej zmienności związanej z publikacją danych makroekonomicznych?
Jako przykład posłużą nam dane z amerykańskiego rynku pracy, które ze względu na szczególne znaczenie dla kształtu polityki monetarnej FED-u, powodują sporą zmienność na rynku. Pod szerokim pojęciem danych z amerykańskiego rynku pracy rozumie się głównie: stopę bezrobocia, zmianę zatrudnienia w sektorze pozarolniczym oraz przeciętne wynagrodzenie godzinowe. Średni zasięg ruchów na godzinę po publikacji za ostatni rok to ok. 102 pipsów.
Na załączonym wykresie widać wyraźnie niestandardowy ruch na EURUSD.
Dlaczego data i godzina wpływają na zmienność cenową?
Obok różnicy w zmienności w poszczególnych fazach dnia, istnieją również różnice w zmienności w różnych okresach w ciągu roku. O ile wszelkiego rodzaju święta i związana z nimi mniejsza płynność jest oczywista, tak okres wakacyjny również możemy zaliczyć do czasu kiedy aktywność inwestorów wyraźnie spada z powodów jak najbardziej czysto przyziemnych: wyjazdy na wakacje, urlopy itd. Poniższe wyliczenie pokazuje jak znacząco spadła płynność w czasie ostatniego okresu wakacyjnego. Dane zebrane z ostatniego sezonu letniego wykazały, że średni zakres notowań w okresie wakacyjnym wyniósł jedynie 49 pipsów.
Co ciekawe badając zakres ruchów w poszczególnych dniach tygodnia możemy zauważyć ciekawą zależność. Wśród inwestorów powszechne jest przekonanie, że poniedziałek jest dniem o najmniejszej aktywności, która wzrasta wraz z kolejnymi dniami.
Czy faktycznie ta teza jest prawdziwa? Okazuje się, że tak. Dane zebrane z ponad 100 sesji z bieżącego roku wykazują trafność sugerowanego twierdzenia.
Poniedziałek okazał się dniem, kiedy zmienność była najmniejsza. Kolejne dni do czwartku to wyraźny trend wzrostowy obrotów, które ostatecznie nieco maleją w piątek.
Czym to jest spowodowane?
Musimy w tym miejscu wrócić do kalendarza makroekonomicznego i rozkładu ważnych odczytów mających wpływ na notowania cenowe. W poniedziałek zazwyczaj nie mamy zbyt wielu informacji, które mogłyby być istotne dla kierunku notowań danego waloru finansowego. Ma ta dwojaki wpływ na ogólny rozkład zmienności ceny. Po pierwsze brak danych oznacza brak impulsów dla inwestorów, co przekłada się na ich mniejszą aktywność. Po drugie należy zwrócić uwagę na to kiedy te najistotniejsze informacje są publikowane. Jest to okres od środy do piątku, kiedy mamy do czynienia z posiedzeniami i oświadczeniami dwóch największych banków centralnych świata – EBC oraz FED, oraz wiele innych ważnych danych, takich jak wspomniane wcześniej payrollsy. Przez to inwestorzy wstrzymują się z zawieraniem większych transakcji, oczekując jak będą kształtować się odczyty makroekonomiczne czy oświadczenia banków centralnych. Oto jak wygląda średni rozkład zmienności podczas tygodnia inwestycyjnego.
Charakterystyka poszczególnych sesji Inwestycyjnych
Jak wspomniałem w pierwszej części analizy, dzień inwestycyjny jest dosyć zróżnicowany jeżeli chodzi o zmienność na walorach inwestycyjnych. Warto więc przeanalizować poszczególne sesje, tak aby dowiedzieć się kiedy występuje możliwość złapania największych ruchów cenowych oraz kiedy występuje największa zmienność na rynku. Badany okres obejmuje 103 sesje od początku bieżącego roku. Średni zakres ruchów w tym okresie w ciągu całego dnia to: 157,1 pipsa dla pary walutowej EURUSD
Tokio
Godziny funkcjonowania: 1-9
Średni zakres ruchów: 53,5 pipsa
Średni dzienny zakres: 157,1 pipsa
Tokio jest to z naszego punktu widzenia sesja nocna, która charakteryzuje się niskim zakresem ruchów. 53,5 pipsa to zaledwie ok. 1/3 całej średniej zmienności. Większe ruchy możemy obserwować jedynie przy publikacji bardzo ważnych danych makroekonomicznych oraz przy oświadczeniach prezesa Bank of Japan, które zazwyczaj są wygłaszane nad ranem naszego czasu. Najważniejsze otwarte centra obrotu w tym czasie to giełdy w Szanghaju, Tokio oraz Sydney. Należy brać pod uwagę również fakt, iż Japonia to obszar bardzo aktywny sejsmicznie, dlatego też wszelkie katastrofy naturalne powodują drastyczny wzrost zmienności na rynkach.
Sydney
Godziny funkcjonowania: 23-7
Średni zakres ruchów: 45,2 pipsa
Średni dzienny zakres: 157,1 pipsa
Sydney to druga obok Tokio najważniejsza azjatycka sesja inwestycyjna. Zakres ruchów jest w tym czasie najmniejszy bo zaledwie 45,2 pipsa, czyli 29% średniego zakresu dziennego. Najważniejsze giełdy otwarte w tym czasie to podobnie jak w poprzednim przypadku Tokio, Sydney oraz Szanghaj. Obok danych makroekonomicznych z Australii na zmienność w tym okresie mają duży wpływ dane z Chin, które są jednym z głównych partnerów handlowych Australii.
Londyn
Godziny funkcjonowania: 9-17
Średni zakres ruchów: 122,7 pipsa
Średni dzienny zakres: 157,1 pipsa
Londyn to jedno z najważniejszych centrów finansowych świata, co ma odzwierciedlenie również w średniej zmienności, która w badanym okresie była największa. Wynik 122,7 pipsa to aż 78% całej średniej zmienności. Podczas tej sesji możemy jednak wyróżnić okres, kiedy obroty spadają. Jest to tzw. „Lunch Time”, czyli nieformalny okres w godzinach 12-14, kiedy ma miejsce przerwa obiadowa. Z drugiej strony godziny 14-17 to czas kiedy funkcjonuje również Nowy York, co przekłada się na kulminację aktywności inwestorów
Nowy York
Godziny funkcjonowania: 14-22
Średni zakres ruchów: 84,5 pipsa
Średni dzienny zakres: 157,1 pipsa
Ostatnią opisywanym okresem jest sesja w Nowym Yorku, której zmienność plasuje się w mniej więcej w połowie. Wartość średniego zakresu ruchów to 84.5 pipsów, czyli nieco ponad połowa całego średniego zasięgu. Podobnie jak w przypadku Londynu, również w tym przypadku występuje Lunch Time i trwa on w godzinach 17:30-21, czyli nieco dłużej niż w Europie. Ma to swoje odzwierciedlenie w mniejszym średnim zasięgu ruchów. Uwagę inwestorów zazwyczaj przykuwa godzina 14:30, czyli czas kiedy publikowane są najważniejsze dane makroekonomiczne z gospodarki USA oraz Kanady.
Styl handlu a sesje inwestycyjne
Niewątpliwie wysoka zmienność to rzecz wysoce pożądana przez inwestorów, gdyż pozwala uzyskać spore zyski. Z drugiej strony umiejętne wykorzystanie sesji nocnych również pozwala wypracować strategie, które pozwalają zarabiać na rynkach w dłuższej perspektywie. Jak zatem wykorzystać niską zmienność na rynkach? W tym celu należy przyjąć założenie, że niska płynność oznacza zazwyczaj okres konsolidacyjny, gdzie najlepszym sposobem na zawieranie transakcji jest kupno bądź sprzedaż przy górnym bądź dolnym ograniczeniu danego trendu bocznego. Warunkiem koniecznym w tego typu handlowaniu jest brak impulsów, które mogłyby wybić cenę z okresu niskiej zmienności. Poniżej przedstawione są przykładowe konsolidacje.
Widać wyraźnie, że przy braku silnych impulsów, cena bardzo wyraźnie reaguje przy dobrze wyznaczonych ograniczeniach konsolidacji.
Czy da się wyznaczyć maksimum i minimum sesji przy wykorzystaniu godziny?
Kolejną popularną wśród traderów oraz analityków tezą, jest twierdzenie, że dzienne minimum lub maksimum kształtuje się mniej więcej w godzinach od 15 do 17. Spowodowane miałoby to być faktem, że większość inwestorów w instytucjach finansowych zawiera swoje transakcje jedynie w ramach jednego dnia, co wiąże się z koniecznością ich zamykania pod koniec dnia pracy. Jako, że dzień inwestycyjny w Europie kończy się ok. 17, to właśnie w tym czasie w wyniku zamykania pozycji miałoby się kształtować dzienne maksimów lub minimum. Czy tak jest naprawdę? Wyniki badań raczej nie bronią postawionej tezy. Jedynie w 32 na 103 przypadki cena ukształtowała dzienny szczyt lub dołek w opisywanym przedziale czasowym. Czy to mało czy dużo? Wszystko zależy od przyjętego zarządzania pozycją oraz kapitałem. Przy odpowiednio dobranym stosunku zysku do ryzyka, taka wartość może okazać się wystarczająca.
Breakouty sesji azjatyckich, czy można na tym zarobić?
Ta z pozoru prosta i oczywista strategia polega na ustawianiu zleceń oczekujących na górnym oraz dolnym ograniczeniu sesji azjatyckiej.Większa zmienność ceny w czasie sesji w Londynie oraz Nowym Yorku, daje podstawy aby oczekiwać dużego ruchu po wybiciu z określonej nocnej konsolidacji.Dla potrzeb badania przyjęte zostały następujące założenia:
– Godzina 9 to czas złożenia zleceń buy stop oraz sell stop nad ograniczeniami sesji azjatyckiej 1 pips powyżej/poniżej, spread 1 pips. Zakres konsolidacji liczony jest od 1 do 9.
-SL ustawiony jest po przeciwnej stronie
-3 badane zasięgi TP to zysk do ryzyka na poziomie 1:1, 2:1 oraz 3:1
-Pozycja nie przetrzymywana jest do następnego dnia
-Uruchomienie jednego zlecenia automatycznie anuluje zlecenie przeciwstawne
-Para walutowa EURUSD
Przykładowy układ transakcyjny:
Strategia ta w okresie 103 sesji przyniosła następujące rezultaty:
Skuteczność:
Wyniki w nawiasach dotyczą procentu pozycji, które osiągnęły TP. Rezultaty poza nawiasami to procent transakcji, które zostały zamknięte z zyskiem ale nie osiągnęły TP
Wynik w pipsach dla:
TP1: 449
TP2: 404
TP3: 416
Widać, że strategia przyniosła bardzo dobre rezultaty w badanym okresie. Co ciekawe wszystkie przyjęte warianty realizacji zysku dawały podobne wyniki. Zachęcam do testowania wskazanej strategii indywidualnie na większej próbie statystycznej.
Podsumowując, znajomość aktywności inwestorów a w konsekwencji zmienności ceny w konkretnych porach dnia i roku jest zdecydowanym ułatwieniem w naszych codziennych inwestycjach. Ponadto na podstawie analizy zmienności możemy zorganizować naszą strategię inwestycyjną, której przykład został zamieszczony w tym artykule.
Komentarze 0