Nastroje konsumentów

Dla przewidywania przyszłego rozwoju gospodarki ważne są nie tylko opisywane dotąd wyniki i działania przedsiębiorstw, oczekiwania zarządzających czy polityka banku centralnego. Podstawą każdej gospodarki są przede wszystkim konsumenci, a więc ich nastroje i przewidywania również mogą okazać się dla sytuacji gospodarczej istotne. Mierzeniem jednego z najważniejszych wskaźników określających nastroje konsumentów, znanego jako Consumer Confidence Index, zajmuje się w USA Conference Board.

Rysunek 1. Nastroje a PKB

Indeks tworzony jest na podstawie oceny obecnej sytuacji gospodarczej oraz warunków zatrudnienia, a także oczekiwań konsumentów co do wspomnianych czynników na 6 miesięcy wprzód. Ponieważ działania kupujących determinują wyniki przedsiębiorstw, a te odzwierciedlone są w produkcie krajowym brutto, wskaźnik określający bieżące nastroje konsumentów dobrze sprawdza się w krótkoterminowym określaniu wzrostu PKB. W przeważającej części przypadków zachowanie CCI zmienia się z bardzo niewielkim wyprzedzeniem wzrostu gospodarczego, przez co nie ma zbyt dużego znaczenia dla określania długoterminowej sytuacji. Przykładowo, wskaźnik nastrojów amerykańskich konsumentów pozostał nieczuły na załamanie na rynku nieruchomości w 2006 roku, a pierwsze sygnały o nadchodzącej recesji dał dopiero w kwartale poprzedzającym rzeczywisty spadek wielkości PKB.

Chcesz wykorzystać analizę makroekonomiczną na rynku Forex? Zobacz nasz kurs!

Ponieważ na ocenę sytuacji przez konsumentów duży wpływ mogą mieć emocje oraz wydźwięk prasowych informacji, co jest minimalizowane w przypadku wszelkich ankiet wśród przedsiębiorstw, CCI jest nieco gorszy jakościowo od indeksów mierzących nastroje w biznesie. Konsumenci nie mają również do dyspozycji specjalistycznych narzędzi do oceny sytuacji, a więc ich opinia nie jest profesjonalna. Niemniej, fakt że ich działania mają duży wpływ na koniunkturę sprawia, że obserwacja CCI przynosi korzyści i dopełnia obrazek nastrojów w gospodarce.

Rysunek 2. Nastroje konsumentów a sprzedaż detaliczna

Dla amerykańskiej gospodarki ważny jest również MCSI, a więc wskaźnik sentymentu wśród konsumentów, tworzony przez University of Michigan. Tworzony jest on na podstawie odpowiedzi udzielanych w ankietach telefonicznych i staje się coraz bardziej popularny wśród inwestorów. W Unii Europejskiej, Strefie Euro oraz dla poszczególnych krajów, za tworzenie wskaźników dotyczących nastrojów konsumentów odpowiedzialna jest Komisja Europejska, która publikuje co miesiąc Consumer Confidence Indicator. Jeśli chodzi zaś o drugi koniec gospodarczego świata, ankietę na temat nastrojów w Japonii odpowiada Cabinet Office, a w Chinach przez Rządowe Biuro Statystyczne.
Sentyment wśród polskich konsumentów bada GUS, a wyniki publikuje w bieżącym wskaźniku ufności konsumenckiej.
Powyższe indeksy nie są zestandaryzowane, a więc nie można porównywać ich wartości, każdy należy analizować pojedynczo.