Efekt posiadania

Efekt posiadania powoduje, że ludzie (inwestorzy) wyżej oceniają towary (akcje), które już posiadają. Efekt posiadania stoi w sprzeczności z mikroekonomiczną teorią wyboru konsumenta sformułowaną między innymi przez znanego ekonomistę Vilfreda Pareto.

Ludzie przekonani o swej nieomylności, słuszności swoich decyzji, wierzą, że dokonane przez nich inwestycji oparte na solidnych analizach przyniosą godziwe zyski. Z powodu tego obciążenia kognitywnego wyżej oceniają posiadane przez siebie akcje niż w rzeczywistości są one warte (gdyby ci sami inwestorzy nie posiadali w portfelu danych walorów wyceniali by je niżej). Ten błąd poznawczy stoi w ścisłym związku z opisywanym przeze mnie poprzednio efektem potwierdzenia oraz efektem zaprzeczenia (inwestorzy ignorują niekorzystne raporty na temat posiadanych przez siebie spółek koncentrując się na danych potwierdzających słuszność ich inwestycji).

Efekt ten jest szeroko wykorzystywany w życiu codziennym przez sprzedawców detalicznych. Wszelakie promocje polegające na darmowym wypróbowaniu produktu przez określoną ilość czasu i możliwością jego zwrotu bez żadnych konsekwencji opierają się na wykorzystywaniu tego obciążenia kognitywnego. W ten sposób światowe korporacje świadome ułomności ludzkiego rozumowania wykorzystują zakorzenione w nas obciążenia kognitywne.

Kolejnym przykładem powiązanym z efektem posiadania jest posiadanie akcji swojego pracodawcy przez osoby zatrudnione w danej spółce. Pracownicy danego przedsiębiorstwa wierzą, że poprzez wiedzę na temat swojej korporacji posiadają pewną przewagę nad resztą inwestorów, którzy „mylnie” wyceniają spółkę poniżej jej wartości. (Oczywiście to zjawisko nie dotyczy pracowników wyższego szczebla (członków zarządu, rady nadzorczej), którzy posiadają unikalną wiedzę na temat polityki i przyszłości swojego przedsiębiorstwa, która przekłada się na realną przewagę konkurencyjną).

Poprzedni wpis: Efekt kotwiczenia
Następny wpis: Milczący dowód