Zjawiska ekstremalne

Kolejne zakorzenione w nas obciążenie kognitywne związane jest z postrzeganiem przez nas zjawisk ekstremalnych, z ogona rozkładu prawdopodobieństwa. Tego typu zjawiska w literaturze nazywane są kryptonimem HILPE (ang. high impact low probability event), które definiuje zdarzenie:

• o bardzo niskim prawdopodobieństwie wystąpienia
• o potencjalnie wysokim stopniu oddziaływania, narażającego nas na wysokie straty
• trzecią cechą wydarzeń HILPE jest ich racjonalizacja ex post

Błąd poznawczy związany ze zdarzeniami ekstremalnymi oznacza przecenianie przez nas wybranej grupy zjawisk oraz niedocenianie zagrożeń ze strony innych grup. Przykładem pierwszej grupy są wszelkie medialne wydarzenia nagłaśniane przez prasę, telewizję jak np. ataki terrorystyczne, ataki rekinów ludojadów na plaży w Australii. Zjawiska z drugiej grupy to np. powodzie. Społeczeństwo martwi się zagrożeniami pierwszej grupy, które de facto mają znacznie niższe prawdopodobieństwo niż grupa druga oraz na które w przeciwieństwie do zdarzeń z drugiej grupy nie mają żadnego wpływu. Swego rodzaju potwierdzeniem powyższej sytuacji jest powódź z 1997 i odsetek ludzi ubezpieczonych od tego typu katastrofy naturalnej, w tym miejscu należy przypomnieć przykre, aczkolwiek prawdziwe słowa premiera Włodzimierza Cimoszewicza, który w komentarzu do powyższej sytuacji powiedział słowa: „kolejny przypadek, kiedy potwierdza się, że trzeba być przezornym i trzeba się ubezpieczać, a ta prawda jest ciągle mało powszechna.”

Poprzedni wpis: Platonizacja
Następny wpis: Heurystyka dostępności

Źródło:
 Nassim Taleb, "Black Swan"