Zależności pomiędzy CPI, stopą procentową i notowaniami akcji w USA.

W poprzednim moim wpisie omówiłem hipotetyczny wpływ inflacji CPI i stopy procentowej na realną sferę gospodarki. Zobaczmy czy empiryczna weryfikacja potwierdzi słuszności postawionych tam tez o zależności pomiędzy tymi wielkościami. Rozpatrzmy przykład Stanów Zjednoczonych po roku 1982. Poniższy wykres przedstawia zmiany poziomu cen rok do roku w ujęciu kwartalnym, poziom stopy procentowej na koniec danego kwartału oraz wartość indeksu SP500.

Rysunek 1. Stopa procentowa i inflacja w USA od 1982.

Wyraźnie widać, że zmianom poziomu stopy procentowej towarzyszą zmiany poziomu inflacji. Jest to dość silna korelacja dodatnia (współczynnik korelacji wynosi prawie 0,6). Zatem wielkości te podążają w tym samym kierunku. Potwierdza to twierdzenie z poprzedniego wpisu mówiące o tym, że zacieśnianie polityki monetarnej prowadzi do spadku inflacji. W związku z tym twierdzeniem na wyjątkową uwagę zasługuje okres ostatnich 4 lat (od końca 2007 roku). Ujmując go w szerszym kontekście kryzysu gospodarczego obniżenie i utrzymanie na bardzo niskim (bliskim 0) poziomie stopy procentowej przez Rezerwę Federalną jest znakiem prób ożywienia gospodarki USA. Niemniej ostatnie dane ostatnie dane wskazują na dość silny wzrost inflacji, który potwierdza historyczną regułę. Na tej podstawie można wysnuć prosty wniosek, że Rezerwa Federalna będzie zmuszona do podniesienia stóp procentowych w najbliższym czasie. Póki co obiecuje utrzymać obecny kurs polityki monetarnej do połowy 2013 roku.

Taka kolej rzeczy ma swoje odzwierciedlenie na rynku finansowym obrazowanym w tym przykładzie przez indeks SP500. Obniżenie kosztu pieniądza niemal do 0 przez FED doprowadziło do wzrostów na rynku akcji w okresie od początku 2009 roku do połowy 2011. Ostatnie miesiące (3 kwartał 2011 roku) wskazują jednak, że wzrost ten jest kruchy, i czynniki ekonomiczne wykraczające po za ramy tego krótkiego opracowania wpływają w negatywny sposób na rynek akcji. Nie mniej w całym okresie analizy zaznaczyła się ujemna korelacja pomiędzy poziomem stóp procentowych i wartością indeksu SP500. Wyniosła ona – 0,38. Można zatem twierdzić, że pomimo widocznego wpływu stóp procentowych na kursy akcji, notowania giełdowe są procesem zależnym również od innych czynników niż tylko polityka monetarna. Jest to twierdzenia banalne i znane, jednak warte przypomnienia zwłaszcza w kontekście pojawiających się plotek o kolejnej fazie ilościowego łagodzenia polityki pieniężnej i dalszego utrzymywania skrajnie niskich stóp procentowych przez FED.